خاک
PH خاك : از نظر اسیدیته ، خاکها به سه دسته اسیدی، خنثی و قلیایی طبقه بندی می شوند و معمولا” درجه اسیدی یا قلیایی بودن خاک از طریق مقدار و میزان pH توصیف مي گردد که در دامنه ای بین صفر تا ۱۴ نوسان دارد. مقدار pH خاک زیر عدد ۷ ، نشانه شدت اسیدی بودن و بر عکس مقادیر بالای این عدد ، نشان ميزان قلیایی بودن و حد میانه حالت اسیدی و بازی که حدود ۷ است .
خاک جنگلی : مخلوطي از خاک برگ است که در اثر تجزیه انباشته هاي برگ ها در پای درختان تشكيل می شود و به دليل وجود برگ های مختلف در این خاک از نظر تغذیه گياهان بسیار غنی میباشد. اين خاك جايگزين مناسبي براي خاک پیت مي باشد.
خاک معمولی باغچه : شامل مخلوطي از خاک رس و ماسه و کود دامی میباشد که به خاطر تراكم جرم حجمي آن و توانايي جذب رطوبت برای کشت اکثر گیاهان باغچه ای مناسب میباشد . اين خاک نیاز دارد که هر ساله با کودهای آلی و شیمیایی تقویت بشود.
خاک لوم : مخلوطی از خاک رس, خاک ماسه ای, خاک برگ و مواد آلی میباشد. بهترين نمونه خاك لوم خاكي است که از طغیان آب در کنار رودخانه ها باقی میماند و همچنين خاك رسوبي در مصب رودها در دريا مي باشد که از نظر مواد غذایی بسیار غنی بوده و جزو بهترین خاک های کشاورزی بشمار میرود و جهت کشت اغلب گیاهان بسیار مناسب میباشد.
خاک هوموسی : شبیه به خاک جنگلی میباشد که در اثر تجزیه کامل آثار و بقایای گیاهي و جانوري مختلف مانده در سطح جنگل یا در زیر خاک تولید میشود. این خاک بسیار حائز اهمیت بوده و منبع بسیار غنی براي ادامه حيات جنگلها محسوب مي گردد. اين خاك جهت کشت بسیاری از گیاهان مناسب میباشد.
خاک پیت یا تورب : در قسمت‌هایی از قاره سبز، مانند کشور استونی و همین طور کشور کانادا این پیت از نوعی خزه خاص به نام اسفاگنوم Sphagnum به دست می‌آید. در پیت حاصل از خزه اسفاگنوم نوعی ضدقارچ طبیعی وجود دارد که می‌تواند از بیماری مرگ گیاهچه جلوگیری کند.
از آنجا که این لایه کلا از لاشه گیاهی و جانوری تشکیل می شود برای همین سرشار از عناصری است که در بافت گیاهان به کار می رود مانند فسفر، پتاسیم و نیتروژن. لذا به عنوان یک مکمل کود گیاهی (در واقع از نظر ترکیبات قابل مقایسه با کود حیوانی) به کار برده می شود و به دلیل تجزیه‌های طولانی مدت آلودگی‌های محیطی بسیار کمتری دارد و با اعمال مختلفی می توان آن را ضدعفونی کرد.
پیت‌ماس‌ها در رنگها، جنس‌ها و بافتهای مختلفی رده‌بندی می شوند. اغلب پیت‌ماس‌ها دارای وزن کمی هستند و تا ۲۰ برابر وزن خود آب جذب می کنند ولی سرعت از دست دادن آب نیز در آن ها زیاد است. اما ظرفیت نگهداشت آب و مواد غذایی قابل قبولی دارند. این خاک بیشتر بخاطر خواص فیزیکی آن كه سبك, متخلخل, جاذب آب بوده و داراي مواد غني آلي مي باشد مورد استفاده قرار میگیرد. خاك پیت معمولا در گلدان به صورت مخلوط با ماسه, خاک برگ و کمپوست مورد استفاده قرار میگیرد.
خاک کوکوپیت : نوعی مخلوط تهیه شده از الیاف پوست و پوشش میوه نارگیل است که می‌تواند به عنوان بستر کاشت مناسب و جایگزین خاک یا مخلوط با آن استفاده شود. کوکوپیت دارای قابلیت نگهداری زیاد آب است و استفاده از آن باعث صرفه جویی آب در پرورش گياهان میشود.
خاک کاشت بذر : مخلوط خاک رس, خاک برگ, خاک سبوس, ماسه یا پرلیت خاک مناسبی برای رشد بذر میباشد.
خاک کمپوست : به خاکی گفته میشود که از تجزيه بقایای مختلف گیاهان (نه فقط برگ) حاصل میشود . کمپوست ها انواع گوناگونی دارند که از منابع گوناگونی درست میشوند . مانند کمپوست زباله های شهری – کمپوست های حیوانی – کمپوست های گیاهی و غیره. اين خاك مناسبترين جايگزين كود براي گياهان مي باشد.
خاک پرلیت : پرلیت نوعی ماده معدنی به رنگ سفید است که دارای قابلیت جذب بسیار زیاد آب میباشد و نوعی ماده کمکی برای خاک است. مهمترين دليل استفاده ژرليت در خاك كشاورزي متخلخل كردن خاك كه باعث سهولت گردش هوا در خاك مي شود و نگهداري رطوبت مورد نياز گياه در خاك مي باشد.
| ورميكوليت : این محصول به دلیل خواصی چون وزن مخصوص پایین، جذب آب بالا، ضد حریق و عایق بودن، آنتی باکتریال بودن و غیرسمی و دوست‌دار محیط زیست؛ در صنایع مختلف کاربرد دارد.ورمیکولیت (Vermiculite) جزء ماده‌ای معدنی آبدار به نام فیلوسیلیکاته است. نام این ماده از کلمه لاتین Vermiculus به معنای کرم کوچک گرفته شده است. در صورت حرارت دادن آب موجود در ورمیکولیت تبخیر شده و موجب منبسط شدن آن میشود. ورمیکولیت در واقع از دگرساني و يا هوازدگي كاني‌هاي بيوتيت و فلوگوپيت ايجاد مي‌شود. آب فشرده در ميان لايه‌هاي سيليكاته در نتيجه حرارت، خارج شده و موجب منبسط شدن کانی میشود. انبساط و افزایش حجم ورمیکولیت موجب به وجود آمدن قابلیت‌های متعددی در این کانی میشود. همین قابلیت‌های موجب شده که از آن در صنعت‌های مانند ساختمان‌سازی، کشاورزی و باغبانی استفاده شود. ظاهر ورمیکولیت شبیه میکا است با این تفاوت که بین لایه‌های مولکولی موجود در ورمیکولیت به جای یون‌های پتاسیم، یون‌های منیزیم و آهن وجود دارد. زمانی که ورمیکولیت در معرض حرارت قرار میگیرد قابلیت‌هایی مانند عایق صوتی و گرما و جاذب رطوبت شدن در آن به وجود می‌آید. از مشخصات ديگر آن مي‌توان به ايجاد تخلخل، مقاومت گرمايي بالا، خنثی بودن از نظر شيميايي، بي بو، مقاوم در برابر آتش را نام برد. در زیر به تعدادی از موارد استفاده ورمیکولیت در کشاورزی اشاره کرده‌ایم:
در کاشت بدون خاک: مخلوط ورمیکولیت، پیت و کوکوپیت در کشاورزی بدون خاک استفاده میشود. این مخلوط موجب میشود که گیاه رشد سریعتری داشته باشد. این مخلوط هوا، غذا و رطوبت مورد نیاز گیاه را جذب کرده و در صورت نیاز آن را به گیاه می‌دهد. از ورمیکولیت در کشت هیدروپونیک نیز استفاده میشود. جوانه زدن بذر/تخم گیاهان: ورمیکولیت به تنهایی و یا زمانی که با خاک یا پیت مخلوط شده است برای جوانه زدن بذر/تخم گیاهان مورد استفاده قرار میگیرد. اگر از ورمیکولیت به تنهایی استفاده شده است باید حتما هفته‌ای یکبار به گیاه کود داده شود. زئولیت : زئولیت شامل تقریبا 50 ماده معدنی مانند سیلیکون(Si)، آلومینیوم (Al) و سایر فلزها مانند تیتانیم (Ti)، قلع (Sn) و زینک (Zn) است. ساختار متخلخل و شبکه‌ای زئولیت آب و عناصر غذایی را در خود نگه می‌دارد و این امر باعث میشود نیاز به آبیاری و کوددهی کاهش یابد. زئولیت مانند شن و ماسه، پرلیت و ورمیکولیت زهکشی خاک را بیشتر می‌کند. زئولیت بر خلاف موادی مانند گچ و آهک بعد از گذشت زمان در خاک تجزیه نمی‌شود. از لحاظ ساختار شیمیایی خنثی تا کمی قلیایی است. یکی از ویژگی‌های زئولیت تبادل کاتیونی فوق‌العاده‌ی آن است. به همین علت می‌تواند کاتیون‌های سدیم (Na+2)، پتاسیم (K+)، کلسیم (Ca+2) و منیزیم (Mg+2) موجود در کودها را در خود ذخیره کند و در صورت نیاز گیاه به این عناصر، آن‌ها را آزاد کند. در نظر داشته باشید زئولیت فقط می‌تواند عناصر غذایی موجود در کودها را جذب و در خود ذخیره کند و به تنهایی نمی‌تواند تامین‌کننده تمام مواد و عناصر غذایی گیاهان باشد در نتیجه استفاده از کود در کنار این ماده ضروری است. زئولیت مانند زغال سنگ قادر به جذب بوی بد است. استفاده از زئولیت در خاک می‌تواند بوی ناخوشایند کودهای حیوانی را از بین ببرد.
اجزای خاک بنفشه آفريقايي عناصر اصلي تشكيل دهنده خاك بنفشه آفريقايي عبارتند از كوكوپيت, پرليت , پيت ماس و ورمي كمپوست يا ورميكوليت. خاك پیت انتخاب شده نباید خیلی خرد و ریز باشد و بايد از تخلخل خوبی برخوردار باشد. پیت نامناسب در هنگام آبیاری تمایل به حالت لجنی شدن دارد و باعث خفگی و عدم امکان رسیدن اکسیژن به ریشه می شود. بر حسب اینکه گیاه در چه دوره سنی به سر می برد معمولا ترکیب پیت و پرلیت و ورمیکولیت را مختلف می گیرند.علت اضافه نمودن پرلیت ایجاد تخلخل بیشتر و جذب و ماندگاری رطوبت در خاک است و علت اضافه کردن ورمیکولیت جذب آب بیشتر، تبادل يونی و تامین برخی عناصر مورد نیاز گیاه است. ▪پیت ماس ▪پرلیت در واقع یک ماده معدنی است و ارزش تغذیه ای نداشته و فقط برای افزایش تخلخل خاک به آن اضافه می شود. و در ابعاد و اندازه های مختلف به فروش می رسد. ▪ورمیکولیت به علت بالا بودن ظرفیت نگهداشت آب و عناصر غذایی و تهویه خوب، ماده مناسبی برای محیط کشت بدون خاک است. ورمیکولیت ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺒﮑﯽ ﺧﺎﮎ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﻭﻟﯽ ﺑﺮﻋﮑﺲ ﭘﺮﻟﯿﺖ ﻭ ﻟﯿﮑﺎ ﺩارای ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬﺍیی ﺧﺎﺹ مانند ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ – ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ – ﺁﻫﻦ – ﻣﻨﮕﻨﺰ و ﮐﻠﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. همچنین ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺰﺍﯾﯽ ﺩﺭ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮﺍﻧﻪ ﺯﺩﻥ ﻭ ﺭﺷﺪ ﮔﯿﺎﻫﺎﻥ دارد و به ﺣﻔﻆ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ کمک می کند. نکته قابل توجه این است که می توان ورمیکولیت را از ترکیب خاک حذف کرد و فقط از ترکیب پرلیت و پیت ماس با درصد ۵۰_۵۰ استفاده کرد که در این صورت هم نتیجه قابل قبول است. ■ انواع ترکیب خاک بنفشه آفریقایی بر اساس فرمولهای بین المللی ترکیب کلاسیک (مناسب آبیاری فتیله ای) ۱ پیمانه پرلیت ترکیب استاندارد (آبیاری زیر گلدانی) ۲ پیمانه پیت ماس ترکیب fisher (آبیاری زیر گلدانی) این فرمول در کانادا توسط پرورش دهنده های حرفه ای که در مسابقات مقام می آورند استفاده می شود. ۲ لیتر خاک هوموس دار استریل شده. مواد شیمیایی زیر : با مواد بالا مخلوط می گردند ۲۵۰ میل پودر استخوان |
